In haar recent gepubliceerde 'halfjaarsrapportage' kondigt de Belastingdienst aan in 2015 nog 200 extra (boeken)onderzoeken in te stellen bij Algemeen Nut Beogende Instellingen (hierna: ANBI's) en bij voormalige ANBI's. 

De instellingen met een actueel verkregen of recent vervallen ANBI-status krijgen te maken met een verscherpt handhavingsbeleid van de Belastingdienst. Veel instellingen zijn namelijk 'niet of nauwelijks als belastingplichtige in beeld' en daarmee 'geen vanzelfsprekend onderwerp van toezicht', aldus de Belastingdienst.

Wat kunt u verwachten?
Heeft uw organisatie de ANBI-status onlangs verkregen of juist verloren (al dan niet op eigen verzoek), dan bestaat nu de verhoogde kans dat zij geselecteerd wordt voor een boekenonderzoek. Deze selectie zal 'naar willekeur' plaatsvinden, maar 'de omvang van het financiële belang' staat daarbij uiteraard wel voorop, aldus de Belastingdienst. Wij concluderen dat het met de willekeur dus wel mee zal kunnen vallen...

Uit de berichtgeving van de Belastingdienst valt voorts op te maken dat deze onderzoeken een breed karakter zullen hebben, en niet beperkt zijn tot het controleren van de ANBI-status zelf of de faciliteiten die rechtstreeks met deze status verband houden. Andere onderwerpen die mogelijk in het onderzoek worden betrokken zijn bijvoorbeeld '(non-)compliance, bestaans- en ontstaansoorzaak, relatieve omvang, financiële, fiscale en maatschappelijke impact en verschijningsvorm' van de instelling.

Wij constateren alvast dat verwacht mag worden dat de inhoudingsplicht voor de loonheffingen, de btw-positie en de vennootschapsbelastingpositie op extra belangstelling zullen kunnen rekenen. Na het eerder in 2015 (met terugwerkende kracht) ingevoerde beleid van verhoogde aandacht voor voormalige ANBI's, dient nu een beeld te ontstaan over de brede fiscale positie van instellingen. 

Overigens sluit dit bericht aan met onze meest recente ervaringen: de fiscale positie van (ex-)ANBI's verdient ook aandacht in de volle breedte.

Waar gaat dit toe leiden?
Omdat er veel ANBI's zijn (circa 60.000) en de controlecapaciteit van de Belastingdienst beperkt is, wordt er met de extra boekenonderzoeken gepoogd een meer compleet beeld te krijgen van de fiscale positie van (ex-)ANBI's. Vervolgens kunnen op grond van dit beeld (meta)toezicht en de handhaving door de Belastingdienst efficiënter worden ingericht. Verwacht wordt dat op basis van de analyse van de onderzoeksresultaten in 2016 aanbevelingen worden gedaan, ook ter verbetering van de relevante fiscale wet- en regelgeving. 

Contact
Heeft u vragen over de fiscale positie van uw (ex-)ANBI? Of zoekt u advies en een soepele begeleiding van een boekenonderzoek door de Belastingdienst? Neem dan contact op met een fiscaal specialist bij Verder Fiscaal Specialisten.