Augustus en het plastisch getal

Ruim twintig jaar nadat we leerden werken met de maattheorie van Dom Hans van der Laan hebben we er in Eindhoven een complete woonwijk mee ontworpen: Augustus. Het werd een ingetogen spel van op de theorie gebaseerde woningen, ingebed in een groene oase.

In 1999 bestond de start van ons bureau uit de opdracht om een tentoonstellingsgebouw voor gotische kunst te ontwerpen. De locatie was de tuin van de opdrachtgever die zelf een "Bossche School" huis bewoonde. De nadrukkelijke wens was dat het expositiegebouw in stijl zou aansluiten bij zijn woning. Het was voor Pelle en mij het moment om ons te verdiepen in de maattheorie van Dom Hans van der Laan. Het werd een bijzondere zoektocht naar mooie verhoudingen, daglicht en verstilling, waarvan wij destijds niet konden vermoeden dat ze ons tot op de dag van vandaag zou vormen.

De opdracht van Hurks om 65 woningen te ontwerpen op de locatie van de voormalige middelbare school Augustinianum, startte met de samenwerking met landschapsarchitect Bert Huls. Vertrekpunt voor het ontwerp was het bestaande landschap, waarin we zo veel mogelijk bomen lieten staan, waterpartijen toevoegden en aansloten op het aan de overzijde gelegen monumentale Glorieuxpark.

Tegen deze groene achtergrond hebben we woningen ontworpen die gekenmerkt worden door een spel van kloeke bouwblokken. Voor zowel de vrijstaande woningen, tweekappers en rijwoningen hebben we daarbij het "plastische getal" gebruikt om de gebouwen mooie verhoudingen te geven. Liggende, zittende en staande gebouwen zijn herkenbaar in het plan.

Nu even de theorie in. Bovenstaande schets uit de ontwerpfase toont hoe de karakteristieke kopgevels uit dit plan "in de maat" zijn gezet. De diepte van de kopgevel is verdeeld in zeven delen, waarbij de knip in de gevel is geplaatst op de grondverhouding uit de matenreeks.

Soms komen dingen wonderbaarlijk bij elkaar: de minder steile kap heeft de ideale schuinte voor de geplaatste zonnepanelen.

De materialen en het kleurenpallet zijn ingetogen: een levendige gesmoorde grijze baksteen, aangevuld met twee warme grijze keimkleuren. De woningen zullen de komende jaren steeds beter tot hun recht komen tegen de groeiende groene achtergrond van de bomen en heggen.

Om de maattheorie inzichtelijk te maken bedacht Dom Hans van der Laan een hulpmiddel: de zogenaamde morphotheek. De deurgreep van de woningen bestaat uit vier bij elkaar geplaatste vormen uit deze morphotheek en is in massief staal ambachtelijk uitgesneden en gelast.

Deze maand was ik met onze fotograaf Meindert Koelink terug om foto's te maken. Na één jaar bewoond te zijn, is de wijk al flink groen geworden. We spraken er met meerdere bewoners en kregen mooie reacties. Iedereen geniet van hun wijk. Aan de vijver stonden drie tieners te vissen (als je goed kijkt zie je ze op de eerste foto staan).

Geniet van de zomer, dat doen ze in Augustus ook.

juli 2022, Manou Huijbregts

Meer plastisch getal in onze ontwerpen