Nieuwsbrief juni/juli 2018
In deze nieuwsbrief blikken we terug op de jaarvergadering en op de lezing met vertaler Harrie Lemmens. We vertellen u over onze nieuwe expositie en bespreken twee nieuwe publicaties, waaronder de prachtige Nederlandse vertaling van Thomas Wolfe's Look homeward, angel. Ook leest u natuurlijk het laatste nieuws, onder andere over de nieuwe Privacywet.
De zomer is vaak een rustige periode in de bibliotheek en daarmee voor ons het uitgelezen moment om het werk te doen dat normaal blijft liggen. En natuurlijk om al die boeken te lezen die zich in de loop van de tijd op het nachtkastje hebben verzameld! In de zomermaanden zullen we dan ook geen nieuwsbrief versturen. Bij de start van het nieuwe collegejaar in september kunt u onze nieuwsbrief weer verwachten.
Veel leesplezier en een hele fijne zomer!
Inhoud:
1. Nieuws
2. Activiteiten: 3 juli: het oorlogsdagboek van Carry Ulreich
3. Nieuw in context:
- Daal neder, engel: Thomas Wolfe's klassieker vertaald
- 1968, een revolutie?
4. Cultureel Rotterdam
5. Uitgelicht: de Magic Box van Poetry International
Het Leeskabinet en Privacybescherming via de AVG
Vanaf 25 mei is de Algemene Verordening Gegevensverwerking (AVG) van kracht. Deze Europese wetgeving is bedoeld om de privacy van de burger te garanderen. Instellingen zoals onze vereniging geven aan op welke manier en waarom ze persoonsgegevens beheren. U als burger heeft het recht op inzage, wijziging of verwijdering van uw gegevens. Het Rotterdamsch Leeskabinet heeft de aanpak vastgelegd in een privacyverklaring, die u op de website kunt lezen.
De Nieuwsbrief van het Rotterdamsch Leeskabinet werd tot voor kort verstuurd via de dienst MailChimp. Vanwege technische problemen zijn we met de huidige nieuwsbrief overgestapt op het programma Campaign Monitor. We werken eraan om de functionaliteit weer helemaal terug te brengen op het niveau dat u gewend bent. U kunt zich zelf aan- of afmelden voor het ontvangen van de nieuwsbrief. Onderaan ziet u de opties 'voorkeuren aanpassen' en 'uitschrijven'. Campaign Monitor gebruikt alleen uw emailadres of de gegevens die u zelf heeft opgegeven. Deze gegevens worden niet aan andere bestanden gekoppeld en ook niet aan derden ter beschikking gesteld. Lees voor meer informatie de privacyverklaring van Campaign Monitor.
Nieuwe expositie: Poetry International
We hebben een boeiende nieuwe expositie samengesteld die nu in de vitrines te bewonderen is, met als onderwerp Poetry International. Centraal staat de Magic Box, een zeldzame uitgave met twintig gedichten die gecombineerd zijn met grafische kunstwerken. Onderaan deze nieuwsbief in de rubriek Uitgelicht leest u meer over deze bijzondere uitgave.
In de vitrines ziet u naast de Magic Box een selectie verwante publicaties met als thema Rotterdam, en een selectie van internationale uitgaven.
Balie op zaterdagen niet bemenst in juli en augustus
In de zomer is het aanmerkelijk rustiger in de bibliotheek; daarom zal de balie van het Leeskabinet zoals ieder jaar op de zaterdagen in juli en augustus niet bemenst zijn.
Wel is het bibliotheekgebouw gewoon open op zaterdagen van 10:00 uur ’s ochtends tot 21:00 uur ’s avonds, en kunt u dus boeken die voor u klaarstaan lenen via de computers bij de afhaalkast. Ook kunt u zoals altijd boeken uit de open opstelling nemen en aan uzelf uitlenen.
Algemene ledenvergadering
Op 23 mei vond de jaarlijkse algemene ledenvergadering plaats. De Hoofdcommissie legde daarin verantwoording af over het in 2017 gevoerde beleid en over de financiële situatie van de vereniging. Het jaarverslag kreeg als titel Verandering en continuïteit: in 2017 verhuisde het Leeskabinet naar de gerenoveerde UB en trad een nieuwe bibliothecaris aan, terwijl de kerntaken zoals de collectievorming als vanouds doorgingen. Het volledige jaarverslag vindt u hier. Ook het financiële beleid kende geen grote afwijkingen in vergelijking met vorige jaren. De jaarrekening vindt u hier.
Vertaler Harrie Lemmens geïnterviewd
Aansluitend aan de algemene ledenvergadering was Harrie Lemmens te gast. Lemmens is al sinds vele jaren dé vertaler van literaire fictie uit het Portugees in het Nederlands. Door zijn vertalingen werden vele tientallen boeken van schrijvers als Fernando Pessoa, José Saramago, Antonio Lobo Antunes en Raduan Nassar voor een Nederlands publiek toegankelijk.
Directe aanleiding om Lemmens uit te nodigen was het verschijnen van diens vertaling van een roman van Clarice Lispector uit 1964 getiteld De passie volgens G.H. Lemmens werd geïnterviewd door Leeskabinet medewerker Berrie Vugts over onder andere dit boek, over het door hemzelf geschreven God is een Braziliaan, en over het ambacht en het proces van het vertalen. Het werd een uitermate informatieve en prettige avond, mede door het beeldmateriaal van Lemmens’ partner Ana Carvalho. De avond werd traditiegetrouw besloten met een signeersessie en een drankje.
De Soroptimist International Club Rotterdam en het Rotterdamsch Leeskabinet presenteren de Rita Lensink-Bosman lezing
’s Nachts droom ik van vrede: het oorlogsdagboek van Carry Ulreich
Bart Wallet spreekt over het historische belang van dit dagboek. Uit het dagboek wordt voorgedragen door Ursila Jarbandhan.
Het was groot nieuws toen de oorlogsdagboeken van Carry Ulreich ontdekt werden: kranten hadden het al snel over ‘de Rotterdamse Anne Frank’. En inderdaad hadden Carry Ulreich en Anne Frank veel met elkaar gemeen: allebei kregen ze als tiener een dagboek op hun verjaardag, en hielden ze dit dagboek bij toen ze in de loop van de Tweede Wereldoorlog moesten onderduiken.
Ulreich overleefde de oorlog, werd verliefd op een Britse soldaat en emigreerde naar Israël. Daar circuleerden haar dagboeken al jaren binnen de familie, tot haar zoon ze meenam naar de Frankfurter Buchmesse en daar VU-historicus Bart Wallet tegen het lijf liep. Wallet, gespecialiseerd in Joodse geschiedenis, zag al gauw dat het ging om een bijzonder egodocument. In 2016 werd het gepubliceerd onder de titel ’s Nachts droom ik van vrede: oorlogsdagboek 1941-1945, met inleiding en tekstbezorging door Bart Wallet.
Het Joodse dagelijks leven in Rotterdam blijft vaak onderbelicht wanneer het gaat over de Tweede Wereldoorlog. Het dagboek van Carry Ulreich maakt juist dit deel van de geschiedenis inzichtelijk. De familie Ulreich is vroom en probeert zo goed en zo kwaad als het gaat volgens de Joodse regels te leven; ook als ze met het hele gezin op één kamer ondergedoken zitten. Carry werkt voor de Joodse Raad; ze deelt koffie en thee uit bij Loods 24, van waaruit Joodse Rotterdammers naar de concentratiekampen vertrokken. Ooggetuigenverslagen als deze zijn zeldzaam.
Let op: aanmelden gewenst. tel. 010 408 1195 / of mail leeskabinet@eur.nl
Dinsdag 3 juli 20:00 tot 21:15 uur, inloop vanaf 19:30.
Senaatszaal, Erasmus Building (voormalig A-gebouw, eerste verdieping)
Gratis toegang, ook voor niet-leden
Daal neder, engel: Thomas Wolfe vertaald Elsbeth van der Ploeg
Thomas Wolfe’s debuutroman verscheen in 1929, met als volledige (en prachtige) titel Look homeward angel: A story of the buried life. Het was achteraf gezien gelijk zijn meest belangrijke en succesvolle boek, dat beschouwd kan worden als een typisch Amerikaanse Bildungsroman. Wolfe (1900-1938) schreef twintig maanden aan het manuscript, en zoals de mythe wil moest hij het per kruiwagen naar zijn uitgever, Maxwell Perkins, vervoeren. Perkins zou vervolgens na veel knippen, plakken en schuiven het meesterwerk tevoorschijn hebben gehaald; hoewel hij zelf altijd ontkend heeft dat het boek zoveel redactie vereiste. Critici loofden Wolfe’s weelderige en breed uitwaaierende stijl, zijn geestdrift en uitbundigheid. ‘Volgens mij is dit nu echt eens een goed boek uit de
school van Ulysses’, stelde een Britse recensent, ‘want voor zover mij bekend is Wolfe de eerste schrijver die ter harte heeft genomen wat Joyce ons leert zonder hem te imiteren’.
De lezer volgt de jeugdjaren van Eugene Gant, nakomertje van Eliza en Oliver Gant, die opgroeit in het fictieve stadje Altamont. Wolfe deed geen poging om de autobiografische elementen van zijn roman te verhullen; zo herkenden de inwoners van Asheville, North Carolina, zichzelf en hun stadje zonder al teveel moeite in zijn soms genadeloze beschrijvingen. Aangezien Wolfe dit al had zien aankomen, meldde hij in zijn voorwoord dat het boek vrij was van haatdragende en bittere opzet.
De onlangs verschenen Nederlandse vertaling Daal neder, engel: over het bedolven leven (RLK 90.60) is mooi verzorgd uitgegeven en voorzien van notenapparaat en bespreking door vertaler Sjaak Commandeur, die hier geen lichte taak aan heeft gehad. NRC recensent Jan Donkers noemt de vertaling ‘een grandioze leeservaring’ en ‘bij vlagen briljant’, althans, voor de geduldige lezer.
En hoe zat het nou met dat intensieve redactiewerk? In 2000 werd ter gelegenheid van Wolfe’s honderdste geboortedag uitgebreid onderzoek gedaan naar het originele potloodmanuscript. Perkins bleek 66.000 woorden geschrapt te hebben; op een boek van 223.000 woorden geen schokkende hoeveelheid. Wel concludeerden de onderzoekers dat het originele boek, met Wolfe’s oorspronkelijke titel O lost, eigenlijk nòg beter was.
1968, een revolutie? Elsbeth van der Ploeg
Zelden lijkt een zomer voorbij te gaan zonder terugblik op die éne zomer van ’68, die alles zou veranderen. Dit jaar is het ook nog eens vijftig jaar geleden dat die zomer van protest, vrije liefde, en militair geweld beleefd werd. De retrospectieven in krant-, tijdschrift- en boekvorm zullen dan ook niet van de lucht zijn. Roel Janssen doet alvast een goede en prettig leesbare poging in zijn boek 1968: ‘You say you want a revolution’ (RLK 15.50 JANS).
Hij kiest voor een interessante aanpak door de nadruk te leggen op het internationale karakter van de maatschappelijke turbulentie in ’68. In een journalistieke wereldreis neemt hij de lezer mee van Parijs, waar Janssen zelf als jonge student de protestleider Daniel Cohn-Bendit ontmoet, naar Praag, waar de Sovjettanks een einde komen maken aan de Praagse Lente. Dan vervolgt Janssen zijn verhaal in My Lai, Chicago en Mexico, om te eindigen in Amsterdam. Dat de auteur ook thrillers op zijn naam heeft staan, is te merken aan zijn meeslepende stijl. De geschiedenis wordt opgediend als spannend verhaal, maar zeker ook met oog voor de historische achtergrond van de verschillende brandhaarden. Zo maakt Janssen aanschouwelijk hoe het door veiligheidstroepen aangerichte bloedbad onder studenten op de Plaza de las Tres Culturas in
Mexico-Stad, zijn oorsprong had in de Mexicaanse boerenopstand van 1917, een half jaar voordat de Russische Revolutie plaatsvond.
Janssen biedt met dit boek een compacte en toegankelijke blik op de wereldgeschiedenis zoals die zich in de twintigste eeuw ontvouwde. Toch blijkt het moeilijk nog iets echt nieuws toe te voegen aan de bibliotheek die al over de zomer van 1968 is volgeschreven. De bekende hoofdrolspelers bevolken ook het boek van Janssen. Zo passeren Martin Luther King, de Beatles, presidenten Johnson en Nixon, Fidel Castro en Alexander Dubček gewoontegetrouw de revue.
En wat is er vijftig jaar na dato van de revolutie terechtgekomen? Zoals recensent Hugo Blom opmerkt in de Volkskrant: ‘ze wilden een revolutie, ze kregen een revolutie, maar aan het eind van het onrustige 1968 viel alles weer in de groef. Omdat de macht net op tijd een beetje meebewoog (Frankrijk), net op tijd keihard terugsloeg (Praag), of omdat de onlusten juist veel diepere kloven blootlegden (VS) die tot op de dag van vandaag niet gedicht zijn en zelfs dieper zijn geworden’. Het is jammer dat Janssen aan deze bespiegeling niet toekomt.
Op woensdag 6 juni is de Duitse schrijver Bernhard Schlink te gast bij Boek & Meester in de Kunsthal. Hij vertelt over zijn nieuwe roman Olga. Interviewer is Jasper Henderson. De voertaal deze avond is Engels.
Bernhard Schlink verwierf wereldwijd naam en faam met de roman De voorlezer, die in 54 talen is vertaald en in 2008 werd verfilmd met Kate Winslet en Ralph Fiennes in de hoofdrollen. De film won een Oscar en een Golden Globe en was een internationaal succes. Van Schlink verschenen verder de romans De thuiskomst, Het eerste weekend en De vrouw op de trap. Half mei verscheen zijn nieuwe grote roman Olga. Leeskabinet-leden gaan met korting naar Boek & Meester, klik hier om kaarten te bestellen.
Op zondag 10 juni gaat Marcel Möring bij boekhandel Donner in gesprek met Hella en Freek de Jonge. Hella spreekt over haar nieuwe boek 'Hartschade' en Freek over het tweede deel van zijn memoires, 'Reikhalzend verlangen'. Toegang vrij.
Pieter Waterdrinker wordt op donderdag 14 juni geïnterviewd door Maarten Dessing over Tsjaikovskistraat 40 bij boekhandel Maximus in Hillegersberg. Inloop vanaf 19:30, aanvang 20:00 uur. Reserveer op tijd via mail, kaarten á €7,50 kunnen in de winkel afgerekend worden.
Trots op je eigen schrijfstuk en toe aan publiek? Draag je column, verhaal of gedicht voor op het voorleesfees Luistert! en oogst applaus en oh’s en ah’s van je medeschrijvers, familie, vrienden en De Schrijfschool! Zondag 24 juni in Rotown vanaf 15:00 uur. Toegang vrij, online aanmelden. Op 12 juli is de Duitse bestsellerauteur Benedict Wells (foto) te gast in Boek & Meester. Hij vertelt over zijn succesromans Het einde van de eenzaamheid en Becks laatste zomer.
Donderdag 12 juli in Arminius, Leeskabinet-leden gaan met korting. De voertaal deze avond is Engels. Bestel kaarten.
Uitgelicht:
Poetry Internationals 'Magic Box'
In de collectie van het Leeskabinet troffen we een grote blauwe linnen doos aan met de intrigerende titel Magic Box. Het blijkt te gaan om een tamelijk zeldzame uitgave van Poetry International uit 1990. In de doos zitten twintig dubbele bladen zwaar papier, waarop links een gedicht is afgedrukt en rechts een grafisch kunstwerk. De prenten zijn genummerd en gesigneerd door de kunstenaars. Onze doos is nummer 38 van een totale oplage van 135.
Poetry International bracht in 1990 twintig dichters en twintig beeldend kunstenaars samen. De kunstenaars reageerden op de gedichten, soms heel letterlijk (twee fel roodgele tulpen van Geer Pouls bij het gedicht ‘Een tulp’ van Leo Vroman), soms veel intuïtiever of abstracter. Het gezelschap dichters is internationaal, met namen als Gennadi Ajgi (Rusland), Zbigniew Herbert (Polen), Lars Gustafsson (Zweden) en Duoduo (China) en Nederlanders als Bert Schierbeek, Neeltje Maria Min, Cees Nooteboom en Rob Schouten. De kunstenaars zijn allen Nederlanders en tonen een staalkaart van de rond 1990 actuele kunst: onder anderen Philip Akkerman, Klaas Gubbels, Ger Lataster, Jan van de Pavert en de Rotterdammer Hans Wap. Het absolute topstuk is de combinatie van het gedicht ‘Lof van de schilders’ van Remco Campert met de lyrische prent ‘Poetry’ door Lucebert:
gedicht en kunstwerk in perfecte symbiose!
Zeventien bladen uit de doos zijn tot medio juli te bekijken in de vitrines in de leeszaal in de UB, die geheel gewijd zijn aan Poetry International.
|