Geen afbeeldingen? Webversie
Nieuwsbrief januari/februari 2023
In deze nieuwsbrief onze eerste activiteiten van 2023, met vanavond Gijs van Oenen over zijn spraakmakende Culturele veldslagen. Achter de schermen werken wij druk aan een boeiend programma, het belooft een jaar vol mooie evenementen te worden.
Lees mee met de Leeskabinet-boekclub en wissel met ons van gedachten over De premier. Berrie Vugts bespreekt het werk van Georges Simenon voor extra voorpret.
In Uitgelicht een blik op Johan van der Keuken, het werk dat hij als middelbare scholier produceerde is volgens Roman Koot nog steeds zeer de moeite waard.
We hopen u binnenkort te zien bij onze lezingen of tussen onze boekenkasten.
Inhoud
Activiteiten
- Gijs van Oenen over Culturele veldslagen - 18 januari
- De Leeskabinet-boekclub leest De premier van Georges Simenon - 25 januari
- Judith Koelemeijer over Etty Hillesum - 15 februari
Nieuws
- RLK wisselcolumn in Twijfel
- Onze recente aanwinsten
Nieuw in context
- Het werk van Georges Simenon
Uitgelicht: Johan van der Keuken - Wij zijn 17
Cultureel Rotterdam
Activiteiten
Woensdag 18 januari (vanavond!)
Gijs van Oenen over
Culturele veldslagen: filosofie van de culture wars
In de culture wars bestoken partijen elkaars culturele stellingen met claims en verwijten. Een bonte stoet zogenaamde cultuurmarxisten, social justice warriors, alt‑righters, populisten en woke activisten strijdt over voorrechten en achterstelling – soms met ironie, soms verbitterd, maar altijd vanuit de vaste overtuiging van een gelijk dat is verbonden met de eigen identiteit.
Gijs van Oenen schetst de filosofische en historische achtergronden van dit fenomeen. Hij laat zien dat de huidige culturele veldslagen enerzijds voortvloeien uit vernieuwende ideeën binnen het marxisme over het belang van cultuur, en anderzijds worden aangedreven door radicale inzichten uit de Franse filosofie over taal, waanzin en seksualiteit.
Deze inzichten hebben in de afgelopen halve eeuw ingrijpende gevolgen gehad voor ons denken en doen in kwesties als multiculturalisme, etniciteit, zwart bewustzijn, postkolonialisme, gender, seksualiteit en heteronormativiteit.
Gijs van Oenen (1959) is universitair hoofddocent filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Met Overspannen democratie (2018) haalde hij de shortlist van de PrinsjesBoekenPrijs en de longlist van de Socratesbeker.
Meld u aan door ons een e-mail te sturen.
Lezing woensdag 18 januari, 20.00 - 21.15. Inloop vanaf 19.30
Locatie: Senaatszaal, Erasmus Building (voormalig A-gebouw).
Boekverkoop door boekhandel v/h Van Gennep, na afloop signeert de auteur.
De Leeskabinet-boekclub leest De premier van Georges Simenon
Woensdag 25 januari gaan we in gesprek over De premier, een hoogtepunt uit het literaire oeuvre van Georges Simenon. Leest u met ons mee maar had u zich nog niet aangemeld, er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar, stuur ons een mailtje.
De Leeskabinet-boekclubs vinden plaats in een vergaderruimte bij het Leeskabinet, van 19.00 tot 20.30 uur. Ze worden begeleid en van een inleiding voorzien door Elsbeth van der Ploeg en Berrie Vugts.
Woensdag 15 februari
Judith Koelemeijer over
Etty Hillesum: het verhaal van haar leven
Op 9 maart 1941 begint de dan 27-jarige Etty Hillesum een dagboek. Terwijl de nazi’s haar als Joodse vrouw in Amsterdam steeds openlijker vervolgen, getuigt zij van een imponerende geestelijke vrijheid. Haar aantekeningen over de liefde, erotiek, familierelaties, vriendschap, geloof, zinloze haat en lotsverbondenheid zijn hoogstpersoonlijk, zeldzaam eerlijk, en tegelijkertijd volstrekt universeel.
Sinds de eerste publicatie van haar dagboeken en brieven hebben de geschriften van Etty Hillesum (1914-1943) wereldwijd miljoenen lezers geïnspireerd. Maar wie was zij eigenlijk, welke vrouw gaat schuil achter haar mooie woorden? Deze prachtige biografie geeft een verrassend nieuw perspectief op Etty’s rusteloze jeugd, haar linkse studentenjaren, en haar uiteindelijke keuze om ‘het lot van haar volk te delen’ en niet onder te duiken.
Etty Hillesum blijkt iemand met vele gezichten, getekend door een beladen familiegeschiedenis, waaraan zij zich tenslotte tóch weet te ontworstelen. Koelemeijer biedt ons een meeslepende geschiedenis van een jonge, gepassioneerde vrouw die ook onder de meest gruwelijke omstandigheden trouw bleef aan haar idealen.
Judith Koelemeijer (1967) brak in 2001 door met haar familiegeschiedenis Het zwijgen van Maria Zachea. Haar volgende boeken, Anna Boom (2008) en het autobiografische Hemelvaart (2013) werden eveneens bestsellers. Haar werk werd onder meer bekroond met de NS Publieksprijs en het Gouden Ezelsoor.
Meld u aan door ons een e-mail te sturen.
Lezing woensdag 15 februari, 20.00 - 21.15. Inloop vanaf 19.30
Locatie: Senaatszaal, Erasmus Building (voormalig A-gebouw).
Boekverkoop door boekhandel v/h Van Gennep, na afloop signeert de auteur.
Nieuws
RLK wisselcolumn in Twijfel
De Erasmus School of Philosophy brengt tweemaal per jaar het wijsgerig faculteitsblad Twijfel uit, telkens met een nieuw thema. De nummers worden samengesteld door een redactie van studenten, zijn inhoudelijk zeer de moeite waard en worden mooi verzorgd en geïllustreerd. U vindt Twijfel in de tijdschriftenkast links van de Leeskabinet-nis.
Namens het Leeskabinet leveren Berrie Vugts en Elsbeth van der Ploeg voortaan beurtelings een column aan. Lees online het laatste nummer getiteld Wonen, met daarin Elsbeths bespreking van Françoise Sagans roman De hoeken van het hart, waarin de gezinsleden van een dysfunctionele familie elkaar dwarszitten in een luxe villa. Voor de column, blader door naar pagina 50.
Onze recente aanwinsten
Elk kwartaal publiceert het Leeskabinet een aanwinstenlijst op de website. Bekijk nu welke titels we hebben aangeschaft in het laatste kwartaal van 2022.
Nieuw in context
Het werk van Georges Simenon
Berrie Vugts
Een fantastische auteur ontdekken waar je nog nooit van hebt gehoord, is altijd een genot. Maar de mooiste momenten zijn misschien wel die waarop je kennismaakt met een schrijver die je altijd links hebt laten liggen, en waarvan je geringschattend dacht, het zal wel.
Dit overkwam me laatst met het werk van Georges Simenon. Ik werd geprikkeld door een van de Paris Review Interviews, waaruit een wel zeer eigenaardige figuur naar voren kwam. Het tot de verbeelding sprekende gegeven dat hij naast zijn Maigret-serie een ongekende hoeveelheid romans heeft afgeleverd waarbij de productie van Vestdijk verbleekt, maakte dat ik meer wilde weten.
Voor een roman van dik tweehonderd bladzijden trok Simenon elf tot veertien dagen uit, waarin hij aan een stuk doorwerkte en zichzelf volledig uitputte. In het interview, lees het, de serie is aanwezig bij het Leeskabinet, zegt hij enkele opzienbarende dingen. Zijn stelregel: een roman mag niet onderbroken worden. Mocht hij een keer 24 uur ziek worden, dan zou hij alles weggooien.
De kwaliteit blijkt ongelofelijk. Het is niet te bevatten hoe iemand schijnbaar moeiteloos kan komen tot romans met een dergelijke psychologische diepte en feilloze karaktertekening. Menig ander auteur zou er jaren over doen, en dan nog dat niveau niet aantikken.
In 2015 vertaalde De Bezige Bij enkele van de beste romans (opnieuw) in het Nederlands, zoals De gele hond, De blauwe kamer, zeer de moeite waard. Mocht u nou ook in de ban raken van Simenon dan raad ik om te beginnen Pedigree aan, zijn dikste en meest autobiografische roman, ruim vierhonderd pagina’s en algemeen erkend als de sleutel tot zijn oeuvre.
Geheimtip is De deur (1962), een prachtig psychologisch portret van een relatie tussen een man en vrouw van middelbare leeftijd. De Bezige Bij heeft dit boek niet in hun prijzenswaardige selectie opgenomen. Hoe kan het ook anders: ze konden moeilijk eerst alle 136 romans gaan lezen!
Uitgelicht
Johan van der Keuken: Wij zijn 17
Roman Koot
Tot en met 5 februari is in het Nederlands Fotomuseum nog de tentoonstelling over Johan van der Keuken (1938-2001) te zien. Van der Keuken was fotograaf en filmer, wiens fotografisch archief door het Fotomuseum wordt beheerd. Zijn foto’s en films zitten altijd dicht op de actualiteit en getuigen van een groot sociaal gevoel.
Hij debuteerde in 1955 met het fotoboekje Wij zijn 17, waarin hij zijn klasgenoten – hij zat nog op de middelbare school – portretteerde. Simon Carmiggelt schreef de inleiding. Van der Keuken fotografeerde zijn leeftijdgenoten starend uit het raam, een pijp of sigaret rokend, een boek lezend, met een wijnfles op de achtergrond. Het zijn onzeker ogende jongeren, je hoort de jazz op de achtergrond en de Parijse existentialisten zijn niet ver weg. In dezelfde tijd zal Ed van der Elsken vergelijkbare foto’s maken.
Uit: Wij zijn 17, Johan van der Keuken (1955)
Het boekje veroorzaakte nogal wat deining, want een dergelijk beeld van de jeugd was nieuw. Was dit nou de nieuwe generatie? Waar waren de stoere jonge Hollanders die zelfverzekerd aan de toekomst zouden gaan bouwen? Nou, die kwamen er ook, want als reactie op Wij zijn 17, publiceerde de fotograaf Louis Drent een jaar later Wij zijn ook zeventien.
Hier zien we lachende jongeren, die driftig aan ’t studeren of sporten zijn, met een duidelijk positieve houding met elkaar converseren, werkend aan een mooie toekomst. Bij Drent geen onzekere, dromerige types zoals bij Johan van der Keuken.
Uit: Wij zijn ook zeventien, Louis Drent (1956)
Het boekje van Drent oogt echter wat plichtmatig en een beetje saai. Uit de tentoonstelling in het Fotomuseum blijkt waarom het boekje van Van der Keuken veel spannender is: hier geen foto’s willekeurig op opeenvolgende pagina’s, maar een zeer doordachte compositie, waarvoor hij verschillende modellen maakte, zogenaamde maquettes. Hij varieert met formaat, plaatsing op de pagina’s, volgorde. En de foto’s zelf zijn van hoge artistieke kwaliteit. Nog altijd is het een genot het boekje door te bladeren.
Het Leeskabinet heeft beide boeken in de collectie. Van Wij zijn 17, waarvan het origineel zeldzaam en heel kwetsbaar is, werd in 2005 een herdruk gemaakt, die we kunnen uitlenen. Kijk dan ook meteen naar de zeer fraaie catalogus bij de tentoonstelling (Johan van der Keuken: de kunst waarvan ik het meest houd, samengesteld door Frits Gierstberg).
Cultureel Rotterdam
Donderdag 26 januari start de poëzieweek, boordevol poëtische evenementen in Vlaanderen en Nederland. Het poëziegeschenk werd dit jaar geschreven door Miriam Van hee (foto links) en Hester Knibbe (rechts), over het thema 'Vriendschap'.
Vrijdag 27 januari organiseert boekhandel v/h Van Gennep het literair borreluur met dichters Anne Vegter en Lian Mijaard, die beiden met een nieuwe bundel komen. Vanaf 17.30, meer info via de website van v/h Van Gennep.
Zaterdag 28 januari gaat Marcel Möring bij Donner met de twee dichters van het poëziegeschenk in gesprek, vanaf 15.00 uur, meer info op de website van Donner.
Kijk op poëzieweek.com voor alle activiteiten die te bezoeken zijn.
Maandag 6 februari wordt de Nutslezing gehouden door politicoloog en planoloog Maarten Hajer. De lezing om 17.30 in Arminius heeft als titel 'Durven geloven in een rechtvaardige en duurzame stad'. Meer informatie en tickets via Arminius.
(Foto Miriam Van hee: Lieve Blancquaert. Foto Hester Knibbe: Koos Breukel)
Volg ons op sociale media:
