Het geluk ligt op straat
Sinds ruim een jaar wonen de eerste bewoners in het door ons ontworpen woongebouw aan de Ruivendwarsstraat in het Oude Noorden. Wat vinden zij ervan en wat maakt dit project zo bijzonder?
Door een goede inrichting van de openbare ruimte, met meer ruimte voor informele ontmoetingen, ontstaat meer sociale binding in de wijk. Op veel plekken in de stad zie je dit tot uiting komen. Er verschijnen bankjes, stoeltjes, plantenpotten en geveltuintjes: er wordt steeds meer op straat geleefd. Ons woningbouwproject, in opdracht van woningcorporatie Woonstad Rotterdam, is de architectonische reactie op deze ontwikkeling. De organisatie van het gebouw en de woningen lokt ontmoetingen uit. Een project als dit kan hierdoor een grote impact hebben op de leefbaarheid in de wijk. Een bewoner die de buurt goed kent vertelt: “De straat is echt verbeterd; met de voortuintjes is het heel gezellig geworden.” Een andere bewoner vertelde ons met lichte verbazing: “Ik vond het voortuintje eerst wel gek. Maar gisteren gingen we met z’n allen barbecueën bij de buurman. Dat heb ik nog nooit meegemaakt.” Bewoners, buurtgenoten en zelfs willekeurige voorbijgangers spreken elkaar dagelijks aan.
Het oorspronkelijke woonblok aan de Ruivendwarsstraat was tijdens de stadsvernieuwing zijn relatie met de straat en het overliggende plantsoen verloren en in een slechte technische staat. Buitenruimtes aan de binnenzijde van het blok, op het noorden, werden op hun best gebruikt voor opslag. De bergingen op de begane grond waren een andere doorn in het oog. De argumentatie om te slopen en nieuw te bouwen werd gevonden in de meerwaarde die we met nieuwbouw konden maken: woningen die de relatie met de buurt versterken. Naast dit doel is ook een goede stedenbouwkundige inpassing en hoogwaardige architectonische uitstraling bereikt.
De benedenwoningen hebben hoge woonruimtes met een voortuintje op het zuiden en slaapruimtes op de verdieping. De bovenwoningen kregen een monumentale gezamenlijke entree die leidt naar een galerij op de tweede verdieping. Bij deze woningen is het elkaar tegenkomen op weg naar je eigen voordeur vanzelfsprekend. Na binnenkomst op de slaapverdieping ga je met een interne trap naar de hoogste verdieping waar gewoond wordt; een klein penthouse in de stad, met fantastisch uitzicht en een terras op het zuiden.
De opbouw van de straatgevel is klassiek. Hij heeft een verdiepingshoge plint met hoge ramen en lichtgrijze staalconstructie als ornament. De gevel heeft een kroonlijst als gevelbeëindiging, deze bestaat uit een speciaal ontworpen hekwerk.
De hoofdentree naar de bovenwoningen is monumentaal, onmiskenbaar een belangrijke entree. Het trappenhuis vormt de verbinding tussen de straat beneden en de straat op de tweede verdieping.
Passend in de omgeving is het gebouw in baksteen uitgevoerd, grote gevelopeningen zijn met staal omlijst. Een halfsteensverband met om de laag een verdubbeling, is meer verticaal gericht en geeft bovendien aanleiding voor ornamentele overgangen. Met het verband is gezocht naar een balans tussen de economie van het huidige metselen en de rijkheid van de klassieke baksteentraditie. Als contrast op de ruwe bakstenen is het constructiestaal zichtwerk: een verwijzing naar de witte accenten in de gevels van de oude bebouwing. De stalen terrashekken op de derde verdieping zijn ontworpen als een bijzondere gevelbeëindiging. Afgelopen zomer heeft beeldend kunstenaar Bart Lodewijks een tekening aangebracht op één van de kopgevels.
Op de galerij is de architectuur licht en functioneel. Aan het einde ervan vind je een tweede trap die uitnodigt om naar beneden te gaan, om zo op het gemeenschappelijke achterterrein te komen.
Dit woningbouwproject voor Woonstad Rotterdam past bij onze ambitie om fijne woonplekken te creëren. Het volgt op eerdere woningbouwprojecten in de Pijp in Amsterdam en de Tuinstadwijk in Leiden. Dit zijn ontwerpopgaven die meer zijn geworden dan een optelsom van woningen. De plattegronden zijn zorgvuldig ontworpen en hebben geleid tot unieke woningtypes. En minstens zo belangrijk is het dat de woongebouwen zo zijn georganiseerd dat er meer mogelijkheden zijn voor de bewoners om elkaar te zien en te ontmoeten. Het zijn precies die ontmoetingen waarover de bewoners ons vertellen wanneer we ze vragen naar hun woonervaringen.
Het geluk ligt op straat, ook in Rotterdam
november 2022, Pelle Poiesz
Sociale woningbouw waar je samen woont
Ouderen in de Pijp
"Voorbeeldige stadsvernieuwing in de Amsterdamse Pijp brengt licht in de huizen en levendigheid in de buurt"
Tuinstadwijk
In Leiden hebben wij vervangende nieuwbouw ontworpen in de door bewoners zo geliefde Tuinstadwijk.
