View online | Unsubscribe
 
banner

 
Story

Tēnā koutou, ā, nau mai anō ki ngā whakamārama mō Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua – te ara 11.5km te roa hei hono anō i a Manawatū, te Takiwā o Tararua, Te Matau-a-Māui me te raki o Te Wairarapa, e whakakapi ana i te Huanui Matua 3 o Te Āpiti o Manawatū kua kati nei.

Story
     

Story

E whakaatu ana tēnei pikitia mai i te rangi i ngā mahi o te Piriti o Parahaki 300 mita te roa i runga ake o te awa o Manawatū.

Story
 
Story

Kei te ara tika te kaupapa i te urunga atu ki takurua

Nā, koinei te marama tuaono o ngā mahi hanganga, kei te anga whakamua te kaupapa, ā, neke atu i te 330,000 mita pūrua ngā oneone kua nekehia i tēnei wā.

Ā, i te mea kua whakaaetia tā mātau tono whakaaetanga mō ngā mahi o te takurua, ka taea e mātau te mahi haere tonu i ngā mahi karikari whenua i ngā marama o te takurua ina taea e ai ki te āhua o te huarere me te whenua.

I te taha uru o te ara o te huarahi matua hou, kua mārō te haere o ngā tūāpapa mō te ara raro o te nohoanga o Nutcracker Farm, ā, kua putua ngā raima o te tūāpapa mō te taiwhanga hou tūtata kei te hangaia. Ka whakamahia te taiwhanga hei whakamātautau i ngā karinga whenua mō te roanga atu o te kaupapa.

Ka neke haere atu i te ara mai i te uru ki te rāwhiti, kei te haere tonu ngā mahi whakariterite ki te waihanga i te Piriti o Parahaki 300m te roa i runga ake o te awa o Manawatū.

I te poutoko tuatahi o ngā poutoko e toru o te piriti, ka tautoko i te hanganga katikauwhiti (cantilever) tautika ahurei mai i raro tonu iho i te tūnga waka tawhito o te āpiti, nō nā tata nei i oti te whakawhena i te parenga.

Kua tata te oti i tētahi hanganga pāpani wai (cofferdam) – e aukati ana i te wai kia kore ai e uru atu i te wā e karia ana te whenua ki raro i te rārangi wai. I te wāhi o te poutoko tuatoru o te piriti o tērā taha o te awa, kei te whakaoti haerehia e mātau ngā hoahoa whakamutunga mō tētahi pātū maioro hei tautoko i te whenua o KiwiRail i te wā e hangaia ana te poutoko.

Kua mārō anō te haere o te waihanga i tētahi piriti mō te wā poto ka whakamahia hei papa kia taea ai te waihanga te piriti whakamutunga, ā, nō nā tata nei i tae atu ki te taha o te hāwai matua.

Ka neke haere atu ki te Piriti Tōkau 300m o te kaupapa, kei te haere ngā mahi wiri aronuku motuhake, ā, kei te hangaia e mātau tētahi ara kuhunga ka whakamahia puta noa i te hanganga, i muri mai ka huria hei ara tūmatanui.

Kei te wāhanga o waenganui o te ara hou, kua tapahia mai, kua whakawhenatia tētahi rori kuhunga mō te kaupapa o te Ara Raro o te Pāmu Hau o Te Āpiti, ā, i tō mātau Ara Raro o te Rori o Morgan kei te pū hauhau hei neke i ngā taura kapohau ā muri ake.

Kei te taha rāwhiti o te ara, kua mārō te haere o ngā mahi whakamahere i te wāhi o te Piriti o Mangamanaia.

Story
 

Image
Story

I āta whakaputua ngā tipu ki roto i ngā pāhi 600kg, ā, i kawea takitahitia mā runga waka topatopa ki te wāhi whakatipu.

Story
 
Story

Ka pai te tīmatanga o te kaupapa whakatipu

Kua tīmata ngā mahi whakatipu o te kaupapa i te tukutanga atu o ngā tipu 20,000 mā te waka topatopa i te tīmatanga o Hune ki tētahi pāmu tūmataiti pātata ki Woodville.

"Ko ēnei whakatipu te tuatahi o ngā mauwha me ngā rākau taketake tata ki te rua miriona ka whakatipuria i raro i te paiherenga o te kaupapa kia pai ake te āhua o te taiao ki tērā i te tuatahi," te kī a Lonnie Dalzell, Kaiwhakahaere ā-Rohe Whakaratonga Hanganga, Te Puku o te Ika.

He tipu taketake taha wai me te reporepo, e tipu ana ngā tipu mai i tērā tau i te Kauri Park Nursery i Ashhurst, e whakamahi ana i ngā kākano i whakatipuria i te tīmatanga o te kaupapa. Tekau mā rua ngā wana i whakaparahia i Te Whare Herehere o Manawatū mā te pātuitanga me Rangitāne o Manawatū.

I āta whakaputua ngā tipu ki roto i ngā pāhi 600kg, ā, i kawea takitahitia mā runga waka topatopa ki te wāhi whakatipu, ka whakatipuria i roto i ētahi rā.

I whakaritea e te rōpū horanuku o te kaupapa ngā wāhi o te kaupapa i te pāmu tūmataiti me te Pāmu o Tuapaka i Te Kunenga ki Pūrehuroa, ā, mō ngā tipu taketake tata ki te 255,000 i tēnei tau. E tūmanako ana ka haere ngā mahi whakatipu i ēnei wāhi tae noa ki te Oketopa 2021, ā, kua tīmata ngā mahi ki te whakatipu i ētahi atu pāmu ā tērā tau.

I roto i ngā mahi whakareri i ngā wāhi ko te whakawātea i ngā tipu kino me ngā kīrea, te whakauru atu i te pūnaha wai me te whakatū taiapa kia noho wehe ai ngā pāmu mai i ngā wāhi tipu kōawa, reporepo hoki.

Kei roto te whakarauoranga o te kōawa 38km te roa mā te whakatipu ki te taha o te kōawa i te paiherenga o te kaupapa ki te tiaki i te taiao.

Kei tā Mr Dalzell anō: "Kei roto te whakatipu kua tīmata i te pāmu tūmataiti pātata ki Woodville i ēnei mahi, ā, he nui ngā painga ki te rauropi mā te whakapai ake i te kōawa me te mauri o te wai.

"I tēnei wā, e aro nui ana kia rawe te tipu o ngā tipu, ā, i tino waimarie mātau i a Tāwhirimātea.

"I te wā roa, e pūmau ana mātau ki te whakarite ka āta whakahaeretia ngā wāhi katoa kua whakatipuria kia mārō te tipu, ā, ka tiakina mō ngā tau maha e heke nei.

"Mā te tīmata ki te whakatipu i tēnei wā, wehe mai i ngā mahinga hanganga, ko te tikanga kua whā tau e tipu ana ēnei wāhi i mua i te tuwheratanga o te rori."

Story
 

Image
Story

Ka whakamātau te Koromotua o Tararua a Tracey Collis i te mīhini whakataruna 'Drive the Highway' i te whakatuwheratanga o te pokapū manuhiri o te kaupapa i tērā marama.

Story
 
Story

Ka tuwhera te pokapū manuhiri me tētahi tauira nekeneke ā kō ake nei

I tohua e ā mātau huihuinga hapori tētahi wā hira i te marama o Mei i te whakatuwheratanga o tā mātau pokapū manuhiri i te tari o te kaupapa e pātata ana ki Ashhurst.

Me peka mai i waenga i te 10am me te 4pm i ngā rā mahi ki te tirotiro i ngā tūmomo mōhiohio whānui, tae atu ki tā mātau mīhini whakataruna 'Drive the Highway'.

Hei ngā marama e heke nei ka huri haere mātau me tā mātau tauira nekeneke o te pokapū manuhiri, e taea ai e mātau te kawe haere ngā mōhiohio mō te kaupapa (tae atu ki te mīhini whakataruna) ki ngā wāhi o te rohe.

He mihi nui tēnei ki a koutou katoa i tae mai ki ā mātau hui tuku mōhiohio tūmatanui, i whakahaerehia i te marama o Mei i Tāmaki Nui a Rua, Pahīatua, Woodville me te tari o te kaupapa pātata ki Ashhurst.

Story
 

Image
Story

Haere ki tā mātau paetukutuku me ā mātau whārangi pāpāho pāpori kia kite ai koe i ngā ataata mai i te rangi e whakaatu ana i te anga whakamua o ngā mahi hanganga i te ara 11.5km te roa.

Story
 
Story

Tirohanga ā-manu

Ka whakaahuatia haeretia e ngā ataata matatopa te huanui matua kia kitea ai te anga whakamua mai i runga, mō te kaupapa me te hapori whānui.

Tirohia ā mātau whārangi pāpāho pāpori me te paetukutuku kia kitea ai i ngā ataata hou mai i te rangi.

Story
 

 
Story

Me whai wāhi ki tā mātau rangahau whakawhitiwhiti poto

He mea nui mēnā ka watea koe mō ētahi meneti ruarua nei (te mōrahi!) hei whakaoti i tēnei rangahau poto ki ā mātau mahinga whakawhitiwhiti kōrero me ngā kōrerorero tahi me te iwi whānui.

Ngā mihi,

Nick Maybury
Kaiwhakahaere Whakawhitiwhiti ā-Iwi
Te Hononga o Te Ahu a Turanga

Story
 

Image
 
Story

Ngā Tohu Kanorau 2021

E hari ana Te Hononga o Te Huanui o Te Ahu a Tūranga: Manawatū-Tararua kia uru ki te whiringa toa i Ngā Tohu Kanorau 2021, e whakahaeretia ana e Diversity Works NZ.

E tohu ana te urunga atu o te Hononga ki te wāhanga Mātauranga Māori i te hiranga o te pātui me te iwi mō te kaupapa. Ka whakapuakina ngā toa i te 1 o Mahuru.

Story
 

 
spacer

Ētahi atu kōrero

spacer
 
 
Story

Mō ētahi atu mōhiohio, me whakamahi ko tētahi o ēnei āhuatanga e whai ake:

nzta.govt.nz/teahuaturanga

facebook.com/nztacni

twitter.com/wakakotahicni

0800 740 560

teahuaturanga@nzta.govt.nz

Story