Te Ahu a Turanga – Manawatū Tararua Highway

Ngā Pitopito Kōrero

14 Hiringa-ā-nuku 2025


 

Tēnā koutou, ā, nau mai anō ki ngā whakamārama mō Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua – te ara 11.5km te roa hei hono anō i a Manawatū, te Takiwā o Tararua, Te Matau-a-Māui me te raki o Te Wairarapa, e whakakapi ana i te Huanui Matua 3 o Te Āpiti o Manawatū kua kati nei.

 

 

Kei te whakatūria ngā tauārai waea ki te Whakakī 9 i te taha uru o Te Ahu a Turanga.

Ngā whakatutukinga hangatanga nui i te tau 2024

He whai wāhitanga matua te mutunga o tētahi tau hangatanga nui i Te Ahu a Turanga: Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua hei whakaaroaro mō ngā whakatutukitanga hira i taea i te tau 2024.

I te otinga o ngā kari whenua nunui i te tīmatanga o te tau, ko te aronga mō te nuinga o te tau 2024 ko te mahi i te mata o te rori (papa huarahi), te whakauru i ngā manga me te whakaoti i ngā hanganga matua. 

I tua atu i tēnei, he nui tonu ngā mahi kua oti i roto i te kaupapa mō te taha ki ngā ratonga tūmatanui, te rauropi, te kounga me ngā wāhi taiao. 

Nā te pai o te anga whakamua o ngā mahi tērā pea ka oti te rori i te haurua o te tau 2025.

Kei raro ko ētahi o ngā whakatutukinga nui i taea i tēnei tau:

 


 

Ngā papa huarahi, ngā manga me ngā ratonga tūmatanui

  • 75 ōrau o te papakū hanganga kua whakatakotoria.
  • Kua tīmata ngā mahi Stone Mastic Asphalt, ā, āhua 30 ōrau kua oti i tēnei wā. Koinei te apa papa huarahi whakamutunga, ka noho ki runga o te papakū hanganga.
  • Kua oti te nuinga o ngā mahi i te paeara me te hāwai, ā, he iti noa ngā mahi kei te toe i ngā porotaka.
  • Kua oti ngā tūāpapa papa huarahi (koinei te apa i raro i te papakū hanganga).
  • Ka whakatūria Ngā Tohu Karere Taurangi i ia pito o te riro. Ka tuku whakamārama ēnei mō ngā tohu huarere ki ngā kaiwhakamahi rori.
  • Kua whakatūria ngā rama tiriti i ia pito o te rori.
  • I tīmata te whakatū i ngā tauārai waea i te Whakakī 9 (te taha uru o te huarahi matua).
  • Kua whakatūria te mīhini hanga papakū ki te wāhi mahi.
  • 8.7km o te 9.3km o ngā manga kua oti.
 


 

Ngā hanganga

  • Kua oti te papa piriti o te Eco-Viaduct.
  • Kua oti te papa piriti o te Piriti o Parahaki.
  • Kua oti ngā hanganga paku katoa (e toru ngā arararo me te Piriti o Mangamanaia).
  • Kei te whakaoti haere i ngā hanganga katoa e ono tae atu ki te whakatū i ngā tauārai, ngā manga, ngā ara mahau me ngā papakū.
 


 

Te horanuku (te whakatipu, te patu kīrea, me te hanga taiepa)

  • 448,724 ngā tipu i whakatōngia i te wāhanga horanuku 2024. Neke atu i te 1.5 miriona ngā tipu i whakatōngia.
  • Tata ki te 11km ngā taiepa kua whakatūria.
  • Kei te haere tonu ngā kati me ngā mōunu mō ngā kīrearea e pātata ana ki te kaupapa.
 

 

E whakamaua ana te papakū i te tīmatanga o te Tapahi 28 i te taha rāwhiti o Te Ahu a Turanga

Kāore he utu mō Te Ahu a Turanga: Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua

Kua puta te kōrero a te Minita o Te Manatū Waka me te Rūnanga Matua kāore he utu mō te haere i Te Ahu a Turanga: Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua.

Ngā mihi ki a koutou katoa i tuku tāpaetanga kōrero i roto i ngā whakawhitiwhiti kōrero i te Hepetema me te Oketopa.

He wāhanga hira te whakawhitiwhiti kōrero nō te hātepe whakatau tikanga, ka mutu i uru mai ngā kitenga mai i ngā tāpaetanga kōrero ki te whakatau whakamutunga.

Ka kitea te whakapuaki whānui a te Minita i konei.

Kei konei te whakarāpopototanga o ngā kitenga mai i ngā kōrerorero tahi mō Te Ahu a Turanga.

 

 

Ka rawe kē te haere o ngā mahi i te Piriti o Parahaki, 300 mita te roa.

Kua oti te hanganga o te Piriti o Parahaki

Kua oti tētahi piriti matua e taea ai e ngā kaiwhakamahi rori te whakawhiti te awa o Manawatū.

Nā te otinga o te papa raima i te Piriti o Parahaki, 300 mita te roa, kua tūhono ngā taha e rua o te awa ināianei.

Me kī 'kua oti te taha hanganga' o te piriti katikauwhiti tautika e ai ki te taha pūkaha, ahakoa kei te haere tonu ngā mahi a ngā kaimahi, otirā ko te whakamau i ngā tauārai, tētahi papa tirotiro, ngā manga me te whakatakoto i te papakū.

Ko te tikanga ka oti ēnei hei te tīmatanga o te tau hou.
I oti ngā poutoko i te haurua o te tau 2022, ā, i taua Tīhema anō i oti te poutoka tuatahi.

Kei roto i te tikanga katikauwhiti tautika ko te hanga i te papa piriti mā tēnā wāhanga, mā tēnā wāhanga, ā, e anga whakawaho mai ana i ngā poutoka.

Ka putua ngā wāhanga raima ki reira tonu, kāore e mahia mai i wāhi kē kātahi ka whakatū ki reira, i te mea he taumaha rawa te hiki i ngā wāhanga mā te wakahiki.

I tīmata te hanga i te papa piriti i te Hepetema 2023 mā te whakatū i te tauira hanganga nekeneke mō te putu raima, arā ko ngā tāpare maitai e tautoko ana i te putunga o ngā raima.

Tata ki te 13 marama e mahi ana ngā kaimahi ki te hanga i ngā wāhanga papa piriti 54 katoa.

Ngā meka hira mō te Piriti o Parahaki

• 300 mita te roa
• 30 mita te whānui
• 3 ngā poutoka
• 54 ngā wāhanga papa piriti
• Atu ki te 110 ngā tāngata kei te wāhi mahi i te wā kotahi
• 300,000 ngā mahi haora
• 17,000 mita pūtoru raima kua whakamahia.

Mō ētahi atu kōrero mō te kaupapa, te tirotiro rānei i te ataata arorangi hou rawa, haere ki: www.nzta.govt.nz/projects/te-ahu-a-turanga/

 

 

Tēnā rawa atu koe mō ō tautoko

He nui anō ngā mahi i tēnei tau a te tira mahi o Te Ahu a Tūranga, ā, he mea nui ki a mātau ō tautoko me tō kaingākau ki te kaupapa.

Mai i te tira mahi o te kaupapa, kia haumaru, kia hari hoki ā koutou hararei i te taha o ō koutou whānau me ō koutou hoa.

Hei te tīmatanga o te tau 2025 ka whakawhitiwhiti kōrero ai tātau, i te urunga ki ngā wāhanga whakamutunga o te kaupapa.

Noho ora mai

Jonathon Howe
Kaiwhakahaere Ara Kōrero ki te Iwi
Te Hononga o Te Ahu a Tūranga Te Huarahi Matua o Manawatū

 

 

Ētahi atu kōrero

 
 

Mō ētahi atu mōhiohio, me whakamahi ko tētahi o ēnei āhuatanga e whai ake: