View online |
![]() |
![]() |
Ngā Pitopito Kōrero |
![]() |
![]() |
20 Hiringa-ā-nuku 2023 |
![]() |
![]() |
Tēnā koutou, ā, nau mai anō ki ngā whakamārama mō Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua – te ara 11.5km te roa hei hono anō i a Manawatū, te Takiwā o Tararua, Te Matau-a-Māui me te raki o Te Wairarapa, e whakakapi ana i te Huanui Matua 3 o Te Āpiti o Manawatū kua kati nei. |
![]() |
![]() |
||
![]() |
Kua oti te pātū GRS (geo-synthetic reinforced slope) kei te Rohe 2. Kua puta ngā āhuatanga hangatanga kei te wāhi mahi i te huarahi matuaAhakoa he whakamīharo te nui me te uaua o ngā mahi kari whenua me ngā hanganga o Te Ahu a Turanga: Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua, he nui tonu ngā mahi me oti, ahakoa kāore e tino kitea engari he tino hira tonu puta noa i te wāhi mahi kia angitu ai tēnei kaupapa. 4.5M mita pūtoru te katoa o te oneone kua nekehia mai i te tīmatanga o ngā mahi hangatanga i te Hānuere 2021, ā, neke atu i te rua hautoru o te katoa o te 6M mita pūtoru o te kaupapa. Ko te nuinga o ēnei mahi i oti i te raumati 2021/22, kei te anga whakamua te kaupapa kia oti ngā mahi kari whenua hei te wāhanga 2022/23. Kia taea ai tēnei taumata o te anga whakamua, he maha ētahi atu mahi tuatahi me whakahaere, pērā i te whakatū i ngā whakahaere whakahoro me ngā whakahaere parataiao, ngā rangahau kararehe, te whakawātea i ngā ika, te neke i ngā kōawa, te whakamau i ngā karawata nui, me te neke i ngā taura hiko kapohau. Ko tētahi āhuatanga whakamere ko te pātū GRS (geo-synthetic reinforced slope) i te Rohe 2 kātahi anō ka oti. I roto i te hanga i te pātū ko te whakamau i ngā i ngā papanga kirihou kaha, e kīia ana he 'geo-grid', i waenga i ngā papanga oneone, e noho pakari tonu ai tētahi pātū poutū. Mā tētahi koki o te 52 tākiri, mā te hanga i tētahi pātū poutū ka whakaiti i te nui o te whenua o QEII kei te tiakina mai i te huarahi matua. Hei āwhina kia hāngai pai ai te pātū ki te taiao tūturu, i whakatakotohia e te rōpū ngā pēke oneone apiapi i muri i te mata o te pātū kia pai ai te tipu o ngā tipu māori i reira. Ka whakatipuria ēnei hei te wāhanga horanuku whai ake ka tīmata hei te Āperira 2023. Nō nā tata nei ka oti te karawata roa rawa o te wāhi mahi, he paipa raima 1650mm te whitianga, he 160 mita te roa, e mōhiotia ana ko Karawata 15. Ka tuku wai tēnei paipa i roto i tētahi o ngā pākohu e tata ana ki Woodville. Kua tīmata ngā mahi ki te whakariterite mō te hangatanga o ngā takāwhio i te taha uru me te rāwhiti o te rori hou. I te taha ki Ashhurst, kei roto i tēnei ko ngā mahi kari whenua mō te takāwhio me te rori paetata ka hono ki te tūnga waka hou o Te Āpiti. I te taha ki Woodville, ko ngā mahi tīmata, tae atu ki te whakauru i ngā manga, te hanga i ngā rori kawe, te neke i ngā waea hiko me te neke i te kōawa, kai te whakahaerehia ki te whakariterite mō te hanga i te takāwhio o te uru. Kua oti i ō mātau rōpū horanuku te wāhanga whakatipu tuarua, ā, tata ki te 500,000 ngā tipu kua whakatipuria ki te oneone. I tērā atu wāhanga, ka huri rātau ki ngā mahi tautiaki me te patu kīrea hei tiaki me te hāpai i ngā tipu neke atu i te 737,000 e tipu ana ināianei puta noa i ngā wāhi whakatipu e rima o te rohe. Ka tīmata ngā mahi whakatipu i te huarahi mahi hei te tau 2022/23. Kia kite ai i ngā whakaaturanga arorangi, haere ki te whārangi kaupapa kei te paetukutuku a Waka Kotahi: www.nzta.govt.nz/projects/te-ahu-a-turanga/ I raro: Kei te pikitia o raro ko te Karawata 15, koinei te wāhanga o ngā mahi kari whenua kei waenganui o te pikitia e ahu ana ki te Rori o Saddle kei te taha matau o runga. |
![]() |
![]() |
![]() |
Kua oti te pou o te poutoka 1 o te Piriti o Parahaki. He nui ngā tohu nui kua taea mō ngā piriti o te kaupapaKua taea ētahi o ngā tohu tino nui ki ngā hanganga e ono puta noa i te wāhi mahi. Kua oti te poutoka tuatahi o te Piriti o Parahaki, i te awa o Manawatū. E whakaatu ana tēnei poutaka i te tauira tuatahi o ngā mahi toi o te huarahi matua, he hoahoa tēnei i hangaia e te tohunga toi o te iwi o te rohe a James Molnar. Kua mārō te haere o ngā mahi i ngā poutaka e rua e toe ana. Kei te whakatūtūhia te tīrewa hanga piriti, he pūnaha āwhina i te hanga i tēnei piriti katikauwhiti tautika, ā, ka whakamaua ki te poutoka 1 hei te tau 2023. He tino uaua te hanga i te Piriti o Parahaki, ā, kei te whakarite te rōpū i ngā uauatanga pukaha, taiao hoki. Kei runga te wāhi nei i tētahi ripa hapa, he tino kaha te pupuhi o te hau, ā, he kaha te pā mai o te ua. I tērā taha o te awa i te wāhi Eco Viaduct, kua oti ngā pou 11 o te 12, ā, ka kitea mai i te tūnga waka o Te Āpiti. Ko te tikanga ka oti te pou whakamutunga ā te Hānuere 2023, ā, ka rawe kē te anga whakamua o ngā mahi ahakoa ngā raru o te wainuku i pā mai i tēnei wāhi. Ko ngā arararo e toru o te kaupapa, kua oti katoa te hanganga o te Piriti 1, 5 me te 10, ā, i putua te tuanui raima o te Piriti 5 i te Tīhema. Ka tīmata te Piriti o Mangamanaia i te taha ki Woodville hei te 2023. I raro: Kua oti te 11 o ngā poutaka 12 i te Eco-Viaduct. |
![]() |
![]() |
![]() |
||
![]() |
I haere ngā ākonga me ngā kaimahi o Mana Tamariki i te taha o ngā kaimahi o Te Hononga o Te Ahu a Tūranga ki "Te Toka", he wāhi tapu e tūtata ana ki te wāhi mahi. Ka haere ngā ākonga rumaki reo Māori ki Te Ahu a TurangaKa nui te hari o ngā tamariki o tētahi rōpū tamariki kura kaupapa Māori i haere ki wāhi mahi o Te Ahu a Turanga: Manawatū Tararua i te Hepetema. Ko te kaupapa o te haere a ngā tamariki, nō Mana Tamariki i Te Papaioea, he whai i ngā kōrero mō Tāwhirimātea, te atua o ngā hau. E rua ngā rōpū i tae atu, ko ngā ākonga o te Tau 1 me te 2 i tae atu i te 28 o Hepetema, ā, i haere atu ngā Tau 3 me te 5 i te rā o muri mai. Nā te whānau o Te Hononga rātau i whakatau, kātahi ka noho ki te kai tahi me te whakamau i ō rātau whakamaunga haumaru. Ka nui te rikarika o ngā tamariki ki te mau i ngā pōtae mārō, ngā himi tino mārama me ngā mōhiti haumaru me mau mō te haere ki te wāhi hangatanga. Kātahi ka heria e ngā mema o Te Pūtahi ngā tamariki ki Te Ahu a Tūranga, te tiki i runga ake o Te Āpiti, me te toka tapu e tū mai rā i reira. I haere anō rātau ki te waharoa i te Manawatū Gorge, ka kite i ngā mahi i te Piriti o Parahaki. I te mea he kura rumaki reo a Mana Tamariki e kōrero ai ngā kaimahi me ngā tamariki i te reo Māori i ngā wā katoa, ā, me te manako anō kia kotahi te matua i te iti rawa he kōrero Māori i te kāinga, nō reira ka uaua pea ki te tamaiti te kōrerorero ki ngā kaimahi kore reo Māori i ngā haerenga taiao. Ko tētahi o ngā tino āhuatanga hira o tēnei haerenga mō te kura ko te haere mai ki tētahi wāhi pēnei i Te Ahu a Tūranga e kōrerohia ai te reo Māori, ā, ū ana ki te ao Maori. Kei te whakariterite ki te heri mai i ngā ākonga o te wharekura ki te kite i te kaupapa hei te tau 2023. |
![]() |
![]() |
||
![]() |
Ko ngā pia Mahi Raima a Phil Seabrook, Sebastian Lomax-Jackson, Jarome Beazley-Waara, Mike Seabrook me Antonio Calachan i te arararo o te Piriti 5 i te Rohe 3. E rima ngā pia mahi hanganga i whiwhi i tō rātau tohu BCITOE rima ngā pia mahi i whiwhi i tētahi tohu BCITO i a rātau e whakaoti ana i ngā hanganga o Te Ahu a Turanga: Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua. I whakamahia e ngā pia mahi, a Mike Seabrook, o Aorangi; Phil Seabrook, o Aorangi; Sebastian Lomax-Jackson, o Te Awahou; Antonio Calachan, o Ashhurst; me Jarome Beazley-Waara, o Te Papaioea, ō rātau mōhio i riro mai i ngā tau e mahi ana rātau i roto i te ahumahi hei whakatutuki i te Tiwhikete ā-Motu mō Ngā Mahi Raima, ā, neke paku atu i te 12 marama te roa. He whakatutukitanga whakahirahira tēnei i te mea ko te tikanga he toru tau te roa o te mahi pia, ā, he tauira pai tēnei nō te pūmau o Te Ahu a Tūranga ki te tuku whai wāhitanga akoranga me te whakangungu hei painga mō te hapori me te ahumahi hangatanga. I mahi te tokorima nei i te kaupapa mai i te marama o Mei 2021. I te Piriti o Parahaki (Piriti 2) a Phil Seabrook, ā, i mahi a Mike, Sebastian, Antonio me Jarome i te taha o te kaiwhakahaere a Gareth Thompson i runga i ngā piriti 1, 5 me 10, he arararo katoa ēnei e haere katoa ai i raro i te huarahi matua mō ngā ariki whenua whai pānga. I whakahautia te rōpū nei ki te ako i te wā mahi mēnā i ngā rā, i ngā wā rānei kāore i taea te mahi i te wāhi mahi. |
![]() |
![]() |
||
![]() |
Tūkinotanga mai i te horo ki te taha mauī e pā ana ki Kerry's Wall (tirohanga atu ki te rāwhiti, ki Woodville). Mei 2021. Te Anamata o te rori tawhito o Te ĀpitiInā, kua tae mai a Hine Raumati me te wā whakatā mai i te mahi mō te tokomaha, ko tō rātau hiahia kia puta atu ki te hīkoikoi me te eke pahikara. Kei te waimarie mātau i Manawatū-Whanganui e pātata nei a Te Āpiti, e taea ai te hīkoi, te eke pahikara rānei i roto i te whenua ahurei me te ngahere me ngā manu me ngā tipu māori. Kei te mōhio a Waka Kotahi e rikarika katoa ana te iwi ki te whakamahi i te rori tawhito i Te Āpiti, engari kāore tonu i te haumaru ki te whakamahi. I te marama o Mei o tēnei tau i whakapuakina e Waka Kotahi ngā otinga hukihuki o te aromatawai hangaraunuku hou o te rori tawhito i Te Āpiti. Kei te haere ngā mahi ināianei ki te tūhura i te anamata o te rori tawhito. Kei te hangaia he pūtake pakihi hei whiriwhiri i ngā kōwhiringa whakakoretanga mō ngā wāhanga i ngā pito e rua o te rori e haumaru tonu ana mō ngā waka. Mō ētahi atu wāhanga o te ara, i te taha o ngā hoa hapori me te hunga whai pānga hira, ka whakaarahia e Waka Kotahi ngā tūtohutanga hei whiriwhiri mā Toitū Te Whenua. Rapu kōrero atu anō i: https://nzta.govt.nz/projects/te-apiti-manawatu-gorge-old-road/ |
![]() |
|
![]() |
Tēnā rawa atu koe mō ō tautokoE tino whakamaioha ana ki tō kaingākau tonu ki te anga whakamua o Te Ahu a Turanga: Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua. Koinei ngā pitopito whakamārama whakamutunga mō te tau, nō reira mai i te rōpū o Te rōpū Te Ahu a Turanga, tēnei te mihi atu ki a koe mō ō tautoko, ā, ka nui te hari me te haumaru mō ngā rā hākoakoa me te whānau. Hei te tīmatanga o te tau 2023 ka hoki mai mātau me ētahi kōrero anō, ngā whakamārama me ngā pikitia mō te kaupapa. Ngā mihi nui
Jonathon Howe |
![]() |
![]() |
Ētahi atu kōrero |
![]() |
![]() |
Mō ētahi atu mōhiohio, me whakamahi ko tētahi o ēnei āhuatanga e whai ake:
|
![]() |
|
|