View online | Unsubscribe
 
banner
20 December 2021

 
Story

Tēnā koutou, ā, nau mai anō ki ngā whakamārama mō Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua – te ara 11.5km te roa hei hono anō i a Manawatū, te Takiwā o Tararua, Te Matau-a-Māui me te raki o Te Wairarapa, e whakakapi ana i te Huanui Matua 3 o Te Āpiti o Manawatū kua kati nei.

Story
     

Story

He tirohanga mai i roto o te pāpani wai i te wāhi mahi o te Piriti o Parahaki.

Story
 
Story

Kei te ara tika te huarahi matua whai muri i ngā mahinga nui o te tau tuatahi o ngā mahi hangatanga

Kua tae atu te kaupapa ki te 12 marama o ngā mahi hangatanga o Te Ahu a Tūranga: Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua, ā, he wā pai tēnei ki te whakaaroaro mō ngā tohu nui i taea i roto i te tau tuatahi. 

He nui ngā whakapātaritari i pā mai i te tau 2021, engari ahakoa tēnei, he rawe tonu te anga whakamua a te rōpū, ā, kei te tika te haere o ngā mahi.

Mai i te Hānuere ki te Oketopa, neke atu i te 650,000 mita pūrua ngā oneone i nekehia. Kua neke kē atu taua tatau ināianei ki te 1,000,000 mita pūrua ināianei, ā, me te mita pūrua miriona i nekehia i te 19 o Noema. Kua uru atu mātau ināianei ki te wāhanga tau tuarua o ngā mahi kari whenua, ā, ka tino whai hua tō mātau rōpū i te huarere mahana ake, maroke ake e tino nui ai ngā oneone ka taea te neke.

E pai ana te haere o ngā mahi ki ngā piriti me ngā arararo o te rori. Ko ngā poutoko tuatahi kua whakaurua ki te Piriti o Parahaki, ki te awa o Manawatū, ā, he tohu nui rawe tēnei. Ka haere tonu ngā mahi i te pātū kei te toe i te Arararo o te Pāmu Nutcracker e tata ana ki te huarahi matua pātata ki Ashhurst. I te taha ki Woodville o ngā mahi, kua putua atu te raima o te Arararo o Morgan, ā, nā ka taea te karawata i te taha te hanga.

Neke atu i te 250,000 ngā tipu māori i rumakina e ō mātau rōpū mahi whenua i ngā wāhi e rua i tēnei tau, i raro i te kaupapa whakatipu hei whakatautika i te āhuatanga rauropi o te kaupapa. Kua tīmata ngā mahi tiaki i ēnei tipu, ā, ka haere tonu mō ngā tau e rima nei. Kua tīmata ngā mahi kia takatū ai mō te tau 2022, ā, neke atu i te 600,000 ngā tipu hei whakatipu i ngā wāhi whakatautika e toru.

Mēnā kei te hiahia koe ki te kite i ā mātau mahi, ka whakarere mātau i tā mātau matatopa hei whakaahua i ā mātau i te rori. Ka kitea ngā ataata hōu rawa i tā mātau paetukutuku:
nzta.govt.nz/projects/te-ahu-a-turanga/

Tae noa ki te Tīhema, neke atu i te 220 ngā tāngata kei te mahi i roto i tēnei kaupapa mahi, ā, ka hiahia tonu mātau i ngā tāngata whai i ngā tūmomo pukenga hei whakauru mai ki ngā mahi. Hei tiro i ngā mahi hōu rawa, me haere ki:
nzta.govt.nz/projects/te-ahu-a-turanga/jobs/

Kei te pā tonu mai ngā uauatanga o te KOWHEORI-19, he pērā mō ngā rāngai katoa, heoi kei te mahi mātau i raro i ngā tikanga pākaha kia tino haumaru ai ā mātau kaimahi, ā, kia anga whakamua ai ngā mahi. Kei roto i ēnei tikanga ko te mau ārai kanohi mō ngā whakapāpā tata katoa, te whakamahi i te taupānga NZ COVID Tracer, me tā mātau taupānga Who's On Location. Kua whakatūria e mātau ngā Wātene Māori o Raukawa ki ngā kuhunga hei tirotiro i ngā nekenekehanga katoa i te rori.

He nui ngā mahi i oti i te whānau o Te Ahu a Tūranga, ā, ka whakatā rātau mai i te 23 o Tīhema, ā, ka tīmata anō ngā mahi hei te tīmatanga o te Hānuere. Koinei te pānui whakamutunga mō te tau, ā, ka whakamōhio haere anō mātau i a koe hei te tau hou. Tēnei te tuku mihi a te whānau o Te Ahu a Tūranga ki a koutou katoa, meri kirihimete, ā, kia haumaru ā koutou hararei.

Ko ngā whakaahua kei raro iho, mai te pito: Ngā mahi kari whenua i Karinga 13, i te taha o te Meridan Access Track, i te Rohe 2He nui ngā mahi a te rōpū mahi whenua i ngā wāhi pāmu pātata nō te kaupapa whakatautika āhuatanga rauropi a Te Ahu a TurangaHe tirohanga mai i runga o te pāpani wai i te wāhi mahi o te Piriti o Parahaki

Story
 

Earthworks at Cut 13, next to the Meridan Access Track, in Zone 2

The landscaping team has been busy planting at nearby farm sites at part of Te Ahu a Turanga’s ecological offset programme.

An external view of the coffer dam at the Parahaki Bridge site.

 
Story

He tere ake te whakarato otinga a te taiwhanga hou

I oti te waihanga i tētahi taiwhanga whakamātautau motuhake ake ki te wāhi mahi o Te Ahu a Tūranga i te Noema.

Ko te taiwhanga, e tata ana ki te tari i te Rori o Napier, te pokapū o ngā whakahaere mō te rōpū taiwhanga me te rōpū whakamātautau whenua, ā, he ono miriona mita pūrua ngā oneone ka tātaritia, me te rori ka hangaia ā muri ake.

Hei whakarite he haumaru te oneone i raro i te huarahi matua, me whakamātautau haere i te rori.  Tata ki te 220,000 ngā whakamātautau takitahi ka oti i mua i te otinga o te huarahi matua.

Ina kua whiwhi mātau i tēnei rauemi ki te wāhi mahi ka riro te mana whakahaere katoa o ngā whakamātautau ki te rōpū mahi o te kaupapa, ā, he tere ake te whiwhi i ngā otinga mai i ngā tūmomo wāhi katoa ka whakamātautauhia, pērā i ngā karinga whenua, hanganga, ara, me ngā mata o ngā rori. 

He tino manawanui, he urutau hoki te rōpū taiwhanga i te wā e hangaia ana te taiwhanga, i mahi i roto i ngā ipu mauranga e rua i te takurua i mua i te kuhunga ki tō rātau wāhi hou.

Kei te whakamātautau Sandra Nicholls i te oneone i te taiwhanga a Te Ahu a Turanga.

Story
 
Sandra Nicholls testing soil in the Te Ahu a Turanga laboratory.

Image
Story

Ka whakamātauria e te Koromatua o Te Kaunihera o Tararua a Tracey Collis te mīhini whakataruna o te Huarahi Matua a Te Whare Pukapuka o Woodville, ā, e mātakitakina ana te Kaiwhakahaere Takawaenga ā-Iwi o te kaupapa a Grant Kauri.

Story
 
Story

Taraiwatia te mīhini whakataruna o te Huarahi Matua i Woodville

Ka taea e te hunga e noho ana, e hipa ana rānei i te Takiwā o Tararua te 'taraiwa i te huarahi matua' mai i Te Whare Pukapuka o Woodville.

Nō nā tata nei ka whakaurua te mīhini whakataruna Taraiwa i te Huarahi Matua, e rite ana ki tērā i te Pokapū Manuhiri o te Rori o Napier, ki Te Whare Pukapuka o Woodville kia kite ai ngā taha e rua o ngā pae maunga o te huarahi matua he aha tōna āhua i te otinga.

Kei te kati tonu tā tātau Pokapū Manuhiri mō tēnei wā nā ngā tikanga o te KOWHEORI-19. Kei te tirotirohia tonu tēnei āhuatanga, ā, ka whakatauhia anō e ai ki te pūnaha rama takitoru me ngā mahere haumaru KOWHEORI-19.

Hei tā te Kaiwhakahaere Takawaenga ā-Iwi a Waka Kotahi a Grant Kauri, "Ka nui te mihi ki Te Kaunihera o Tararua mō ā rātau tautoko ki te manaaki i te mīhini whakataruna i Woodville. Kei te rerekē haere te whenua o te huarahi matua i Woodville, ā, ka āwhina te mīhini whakataruna kia kite ngā tāngata i te otinga whakamutunga."

Ko te kaitaraiwa tuatahi i te mīhini whakataruna ko te Koromatua o Te Kaunihera o Tararua a Tracey Collis, i kī: "E whakahau ana ahau i te tangata kia haere mai ki te kite i te āhua o te huarahi matua hou. He tino rawe te whakaatu a te mīhini whakataruna i ngā whakaotinga, me te āta kite i te hurihanga ka pā mai i te whiwhi rori haumaru, pakari hoki, me te nui o ngā mahi, te tipuranga me te pakihi ka puta i te huarahi matua hou."

Story
 

Image
Story

Ka whai te Ara Mō te Katoa mō Te Ahu a Tūranga i te rori i waenga i a Ashhurst me Woodville.

Story
 
Story

He tono mō ngā whakapuakina kaingākau mō te tahua Recreational Paths Fund

E whakahau ana i te hunga e whakarite ana ki te hanga ara ā-rēhia pātata ki te kaupapa mahi o Te Ahu a Turanga: Te Huarahi Matua o Manawatū-Tararua kia tuaritia ō rātau whakaaro.

I whakatūria e Waka Kotahi te tahua Recreational Paths Fund hei tūhura me te hanga i ngā ara ā-rēhia i roto i te rohe, me te hono atu pea i ēnei ki te Ara Mō te Katoa o Te Ahu a Turanga.  Ka āwhina tēnei tahua ki te whakatutuki i ngā tūmanako ā-rēhia me te tāpoi mō te rohe, ā, ka wātea tēnei tae noa ki te tuwheratanga o te rori hōu hei te mutunga o te tau 2024.

Kei roto i Te Ahu a Tūranga ko te Ara Mō te Katoa e whai ana i te katoa o te huarahi matua, he hononga hou tēnei i waenga i Cambridge Avenue i Ashhurst me te Tiriti o Hampson i Woodville. Kei te ara anō ko ngā hononga ara, hei kuhunga mō ngā kaihīkoi me te hunga eke pahikara.

Kei te hiahia a Waka Kotahi i ngā whakaaro a te hunga e whakarite ana ki te hanga ara ā-rēhia. Ka whakatūria he hui ki te Tari Mahi a Te Ahu a Tūranga hei te 18 o Pepuere 2022 e taea ai e te hunga kaingākau te kōrero mō ā rātau mahere.

Ko te whāinga o tēnei hui kia whakaarahia, kia whakaputahia ngā whakaaro o te tangata i runga i te wairua whakawhitiwhiti, whai kiko. Ka tae atu a Waka Kotahi ki te whakautu i ngā pātai me te matapaki ka pēhea te whakahaere i te tahua, ā, ka pēhea pea te whakauru mai, te hono mai rānei i ētahi kaupapa ka marohitia.  

Mō te hunga e hiahia ana ki te haere atu me whakapā atu ki a Grant Kauri i grant.kauri@nzta.govt.nz, i 021 342 956 rānei ki te rēhita.  

: 18 Pepuere 2022
ĀHEA: 10am – 12pm
WĀHI: Te Tari Mahi a Te Ahu a Turanga, 1600 Napier Road, Ashhurst

Story
 

Image
Story

E mahi ana te paetahi nō UCOL a Emily Kang hei tauira pūkaha i te wāhi o te Piriti o Parahaki.

Story
 
Story

Ka whakanuitia te hononga i waenga i a UCOL me Te Ahu a Turanga

Kua puta i tētahi hononga i waenga i a Tūranga me UCOL ngā whai wāhitanga whakangungu me te mahi mō te hau kāinga i tētahi kaupapa hanganga matua.

He mea tuitui tēnei hononga i te pito o te tau 2020 kia whai wāhi ai ngā paetahi me ngā ākonga ki ngā mōhio, whakangungu me ngā whai wāhitanga mā roto mai i ngā mahi tauira, mahi pia me ngā tūranga ako mahi.

Ko ētahi atu āhuatanga o te hononga ko te mahi tahi ki te hanga i tētahi akoranga Tikanga/Te Reo Māori mā ngā kaimahi o te kaupapa anake, te tuku kia haere atu ngā ākonga o UCOL ki te wāhi mahi kia mōhio ake ai rātau ki tētahi kaupapa hangatanga pēnei te nui, ā, e taea ai e ngā kaimahi a Te Ahu a Tūranga te haere atu ki ngā huihuinga a UCOL, pērā i ngā taiopenga ara mahi me ngā hui nui tuwhera.

Kua whiwhi tūranga mahi ētahi paetahi a UCOL ināianei puta noa i te kaupapa mahi, ā, kei roto i ngā rōpū hanganga, taiao, hangatanga hoki. Hei whakanui i te hononga, i waitohua e te Tumuaki o UCOL a Linda Sissions, Te Kaiwhakahaere o te Kaupapa o Te Ahu a Tūranga a Tony Adams me Te Kaiwhakahaere Takawaenga ā-Iwi a Grant Kauri, i tētahi Tauākī Koronga e āhukahuka ana i ngā whāinga me ngā koronga o te hononga.

Ko tētahi paetahi nō UCOL i whai hua i tēnei hononga ko Emily Kang, kua whiwhi tūranga tauira pūkaha, ā, i te nuinga o te wā kei te wāhi mahi i te Piriti o Parahaki.

Hei tā Ms Kang: "He kaupapa pūkaha matatini te Piriti o Parahaki, ā, kāore he mutunga o ngā akoranga ki ahau. He mea whakamīharo tēnei ka oti ana, nō reira nōku te maringanui ki te whai wāhi mahi ki tēnei rōpū mahi e mahi ana i tēnei hanganga rawe."

Story
 

 
Story

Tukuna mai ō whakaaro

He mea nui ki a mātau kei te whiwhi ngā hapori e pae ana i tā tātau kaupapa i ngā mōhiohio e hiahiatia ana, ka mutu kei te aro mai ki ā mātau mahi.

He mea nui hoki ki a mātau mēnā ka wātea koe mō tētahi wā poto nei ki te whakaoti i tēnei rangahau poto mō ā mātau mahinga whakawhitiwhiti kōrero, kōrerorero tahi ki te iwi whānui.

Ngā mihi,
Jonathon Howe
Kaiwhakahaere Ara Kōrero ki te Iwi
Te Hononga o Te Ahu a Turanga

Story
 

 
spacer

Ētahi atu kōrero

spacer
 
 
Story

Mō ētahi atu mōhiohio, me whakamahi ko tētahi o ēnei āhuatanga e whai ake:

nzta.govt.nz/teahuaturanga

facebook.com/nztacni

twitter.com/wakakotahicni

0800 740 560

teahuaturanga@nzta.govt.nz

Story