Met deze nieuwsbrief willen we jullie als betrokken zorgprofessionals & zorgbestuurders informeren en betrekken bij het programma Limburg ZorgCoördinatie (LZC). Daarnaast gaan we met regelmaat aan tafel met bestuurders of werkgroepen, die betrokken zijn bij interessante initiatieven op het gebied van zorgcoördinatie. Ook het verbinden van ketenpartners om samen te sparren over mogelijke samenwerking n.a.v. de goede voorbeelden in de regio pakken we op.

In het kernteam van het programma Limburg ZorgCoördinatie (LZC) hebben we n.a.v. het Bestuurlijk ROAZ van januari 2022, de reacties op het visiedocument en een nabespreking met Helen Mertens (voorzitter bestuurlijk ROAZ), gekeken naar waar onze focus komt te liggen voor komend jaar. Hoe komen we als ROAZ-regio dichterbij tot ‘4xjuist’ in Limburg? Waar ligt die focus dan en op welke manier kunnen we dit bereiken?

Op zoek gaan naar actieve good practices van zorgcoördinatie, deze omarmen, delen en mogelijkerwijs opschalen voor de regio.

• Verbinden van diverse initiatieven en kartrekkers op het gebied van zorgcoördinatie in de provincie
• Informeren van de acute ketenpartners over de mogelijkheden die zorgcoördinatie biedt en de verbindende rol van het programma Limburg Zorgcoördinatie.
• Dichter komen bij  ‘4xjuist’ voor de acute patiënt en inzicht geven in het belang van domein overstijgend denken en handelen.
• Delen en leren van de regionale & landelijke ontwikkelingen op het gebied van zorgcoördinatie        

We doen al heel veel aan zorgcoördinatie in Limburg en door nog beter te verbinden en van elkaar te leren, bewegen we naar meer eenheid en duidelijkheid. Heel veel leesplezier en inspiratie toegewenst!

Uit de brief ‘Toekomstbestendige acute zorg’ (feb.2022) - minister van VWS Ernst Kuipers
Acute zorg is meer dan alleen de zorg die wordt geleverd op een spoedeisende hulp afdeling van een ziekenhuis. Acute zorg kan het beste integraal worden bezien en in samenhang worden geleverd. Het gaat bijvoorbeeld om acute huisartsenzorg, ambulancezorg, medisch specialistische zorg, verloskunde, acute psychiatrische zorg, farmaceutische zorg, wijkverpleging, hulpmiddelenzorg en thuiszorg. Al deze vormen van zorg zijn soms acuut nodig. Samenwerking tussen al deze aanbieders van acute zorg is noodzakelijk om de acute zorg in de toekomst goed en toegankelijk te houden en om ervoor te zorgen dat patiënten snel op de juiste plek worden geholpen. Er is ook samenwerking nodig met partijen die kunnen voorkomen dat patiënten acute zorg nodig hebben (preventie) en partijen die ervoor kunnen zorgen dat patiënten snel weer uitstromen uit de keten van acute zorg (aanbieders van langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning).

Uit persbericht LNAZ (maart 2022): De zorgvraag gaat toenemen terwijl we kampen met personeelstekorten, aldus Mark Kramer, voorzitter van LNAZ/LCPS. “De acute zorg moet dus slimmer worden ingericht, zodat we kwaliteit en toegankelijkheid behouden. Daarbij vind ik het essentieel dat we naar de hele zorgketen kijken, en hoe we met elkaar acute zorg beter kunnen organiseren. Dan heb je het over monitoring van capaciteit, het inzetten op digitalisering, zorgcoördinatie, spreiding en zorgconcentratie.

Kortom, Zorgcoördinatie vraagt om slimmer met elkaar samenwerken om in samenhang te zorgen voor ‘4xjuist’.

‘Samenwerken start met echt contact maken!’, aldus Roger Eurelings - manager Huisartsenpost OZL                                 De samenwerking is ontstaan in april 2017 met als doelstellingen, meer patiënten ontvangen de juiste zorg op de juiste plek, klinische opname voorkomen en kennisdeling tussen HAP, SEH en wijkverpleging. Roger Eurelings: “We zagen dat de huisarts in sommige gevallen een handeling thuis verrichtte tijdens een visite, die ook prima door een wijkverpleegkundige kon worden gedaan”. Meander had snel een team van mensen in de wijk, die graag i.s.m. onze triagisten de acute zorg wilde helpen ondersteunen. Vervolgens slaan twee bestuurders de handen inéén, stap je samen over een aantal hobbels en ga je aan de slag!

Belangrijke succesfactoren zijn ‘écht contact maken’, samen succeservaringen opbouwen en ruimer nadenken over zorgtaken -en handelingen. De wijkverpleegkundige kwam vanaf het begin van de samenwerking iedere dienst eerst even langs op de HAP om elkaar te ontmoeten. Zo leerden we elkaar snel kennen, wist je wie er in de wijk liep en was het bij de triagisten ook weer even top-of-mind, dat zorg verwijzen naar de wijkverpleegkundige ook een optie is. Al snel ontstonden mooie succesverhalen en groeide het vertrouwen. Ook zag je wijkverpleegkundige opbloeien, omdat ze nieuwe zorgtaken mochten gaan doen. Inmiddels hebben ze een rugzakje met verschillende medische tools om bepaalde zorghandelingen veilig thuis uit te voeren.
De meerwaarde in het acute zorgproces is zowel voor de patiënt als de triagist en huisarts duidelijk merkbaar. Meer samenwerking, minder klinische opname, vermindering van visites, snellere invulling van vervolgzorg en gewoon de juiste zorg op de juiste plek.  Daarnaast zie je dat we veel van elkaar leren en het werkplezier toeneemt!

Kan het anders, doe het dan!!
Goed voorbeeld, doet goed volgen, aldus Erica Posma. Roger Ruijters lacht. Als bestuurder bij Envida nam hij een aantal jaar geleden het mooie voorbeeld van de samenwerking tussen HAP/SEH en de wijkverpleegkundige mee vanuit Heerlen. Om dit initiatief ook in Maastricht te realiseren was eigenlijk één kop koffie genoeg, schetst Roger Ruijters. Snel was namelijk duidelijk wat de knelpunten waren, werkdruk bij de huisarts in ANW-uren, arbeidsmarktkrapte en een stagnatie in de doorstroom van patiënten in het ziekenhuis. Om die problemen op te lossen moesten ze de krachten bundelen en anders durven te gaan werken. Dat vraagt om doorzettingskracht, cultuurverandering en écht samenwerken.
Maar samenwerken betekent niet samensmelten, aldus Roger. Iedere organisatie behoudt zijn kracht, kennis en kunde. Het zijn juist de nieuwe verbindingen die je legt en de bundeling ervan, die maken dat je samen echt het verschil maakt in de keten. Door samen ieders eigen “lego-bouwsteentjes’ op een nieuwe manier te stapelen valt er meer winst te behalen op vele fronten. Daarnaast vraagt het van de bestuurder om over je schaduw heen te stappen en een gezond ecosysteem te creëren rondom de patiënt of cliënt. Dat is je verantwoordelijkheid als bestuurder, beamen beide.
We zijn nu inmiddels ook in Maastricht een jaar verder en zien gewoon dat we samen beter kunnen zorgen voor de juiste zorg op de juiste plek op het juiste moment en zeker ook door de juiste zorgverlener, vertelt Erica Posma Bestuurder van de HAP Maastricht & Heuvelland. Samenwerking op bestuurlijk niveau combineren met elkaar goed kennen op de werkvloer zorgt voor 4 x juist.

Kelly Pellaers – Triagiste HAP Maastricht & Heuvelland: "Mijn collega van Enivda is mijn ogen en oren in de wijk. Door de samenwerking met de wijkverpleegkundige komt de patiënt die thuis kan blijven dichterbij en kan in de driehoek samen met de regie-arts snel de juiste zorg verleend worden op de juiste plek voor die patiënt. Inmiddels zijn we goed op elkaar ingespeeld en hebben we aan een half woord genoeg, maar leren we ook ieder dag nog van elkaar.

Landelijk programma pilots zorgcoördinatie - Jaap-Frank Ponstein              Onder de vlag van het landelijk programma 'pilots zorgcoördinatie' zijn 10 pilots begin 2020 gestart, waarin verschillende regionale zorgpartners nauw samenwerken, zoals huisartsenposten, ziekenhuizen (spoedeisende hulp), acute GGZ, VVT en ambulancezorg. Het doel van zorgcoördinatie is dat patiënten weten waar zij terecht kunnen met hun acute zorgvraag en vlot en soepel geholpen worden.

Uit de landelijke tussenrapportage van dit programma komt naar voren dat het de meeste pilots gelukt is om vorm en inhoud te geven aan de vijf functies van zorgcoördinatie. De samenwerking heeft ons geleerd dat het veel tijd en energie kost om met elkaar een samenwerking op te starten, maar dat covid en de krapte op de arbeidsmarkt ook de urgentie voor samenwerking verder zichtbaar is geworden. De tussenrapportage is hier te lezen op de website van AZN.

De rapportage is inmiddels besproken met VWS en is één van de onderleggers voor de richting die de nieuwe minister op wil gaan met de inrichting van de acute zorg. Een eindrapportage wordt in september 2022 besproken.
In deze eindrapportage is ook voorzien dat, naar aanleiding van resultaten van de pilots (omschreven in de eindrapportage) er door VWS en partijen gesproken wordt over structurele inbedding van zorgcoördinatie in het acute zorglandschap. Om dit vanaf 2023 mogelijk te maken, gaan we scenario’s ontwikkelen, zodat duidelijk wordt welke keuzes gemaakt moeten worden om tot regionale zorgcoördinatie te komen.

Jaap-Frank Ponstein, landelijke programmamanager Zorgcoördinatie pilots: "Ik zie de structurele inbedding van zorgcoördinatie veel meer als een beweging, waarbij het voor mij belangrijk is dat we willen verbreden met meer partijen die voor zorgcoördinatie belangrijk zijn, zoals de LNAZ en Actiz. Het is mijn overtuiging dat wanneer partijen een gelijkwaardige inbreng hebben in deze beweging wij met alle zorgpartijen steeds een stapje verder zetten in deze beweging. Gegeven de rol van het ROAZ vind ik het belangrijk dat de LNAZ ook onderdeel wordt van deze beweging."               

Met dank aan Roger Eurelings, Roger Ruijters, Erica Posma, Lisette Ars, Nicole Thomas, Lilian Poulsen, Jaap-Frank Ponstein.

Redactie: Daphne Evers en Marieke van Deursen info@limburgzorgcoordinatie.nl

Limburg ZorgCoördinatie is een programma van het Netwerk Acute Zorg Limburg.